گزارش نشست علمی بنیاد فکری محمود طرزی
کابل: بنیاد فکری محمود طرزی مرکز مطالعات منطقه‌ای اکادمی علوم افغانستان به سلسله نشست‌های علمی خود این بار نشستی را به تاریخ 27/5/1399 تحت عنوان "کمبود آب؛ مشکلات و چالش‌های در حال ظهور در افغانستان" در محضر دانشمندان و اساتید برگزار کرد. در این جلسه علمی ابتدأ محقق رحمت‌الله همت آمر بنیاد فکری محمود طرزی با بیان اهمیت و ضرورت موضوع، نشست علمی امروز را آغاز نمود و سپس محقق محمدسرور احمدزی رییس مرکز مطالعات منطقه‌ای ضمن ارائه توضیح پیرامون کارکردهای بنیاد فکری محمود طرزی، در رابطه به موضوع و معرفی ارائه کننده کنفرانس معلومات دادند. ایشان با بیان این موضوع که: مدیریت آب به عنوان یک اولویت نزد دولت جمهوری اسلامی افغانستان مطرح است؛ ولی هنوز هم مشکلات جدی پیرامون مدیریت آب و مواجهه با چالش‌های ناشی از آن در کشور وجود دارد. وی تصریح کرد که در شرایط حاضر، آب به عنوان یکی از مباحث عمده منطقه‌ای نیز مبدل گردیده است. از دید وی فراراه سیاست آبی کشور مشکلات و چالش‌هایی وجود دارد که باید به آنها با دید فنی و تخصصی برخورد شود. بناءً مرکز مطالعات منطقه‌ای اکادمی علوم بر آن شد از دکتر فضل‌الله اختر دارای درجه دکتری از کشور آلمان در امور آب دعوت به عمل بیاورد در زمینه طی کنفرانس علمی به تشریح و توضیح کمبود رو به گسترش آب و چالش‌های ناشی از آن یافته‌های تحقیقی خود را ارائه نماید. شایان ذکر است که دکتر فضل‌الله اختر دارای چندین اثر علمی در قالب کتب و مقالات و تجربه 14 ساله کار با نهادهای مهم ملی و بین‌المللی در زمینه مدیریت آب می‌باشد.
در ادامه دکتر فضل‌الله اختر صحبت‌های خود را پیرامون وجود نقاط ضعف و مشکلاتی که در راستای مدیریت آب در کشور آغاز نمود. وی اذعان داشت که بدون ایجاد ظرفیت لازم در درون، نمی‌توانیم آبهای کشور را مدیریت کنیم. دکتر اختر مشکلات افغانستان را در حوزه مدیریت آب در بخش نهادهای سکتورهای دخیل در حوزه آب، منابع بشری، هماهنگی میان نهادها و دسترسی به تکنالوژی و صنعت مورد نیاز در بخش مدیریت آب، مطرح کرد. طبق یافته‌های علمی ایشان مهم‌ترین عوامل چالش‌های ناشی از کمبود آب در کشور قرار ذیل اند: خشک‌سالی، افزایش جمعیت و استفاده بی‌رویه از آب، عدم مؤثریت سیستم آبیاری کشور(ضایعات آب در مزارع تا 70%)، کاربُرد غیرمؤثر آب در بخش زراعت (استفاده 98% آب در بخش زراعت بدون اینکه کشور در حتی در یک محصول زراعتی خودکفا شده باشد)، سیستم سنتی تقسیم آب(سیستم میرآبها)، اخراج بی‌رویه آبهای زیرزمینی(سطح آبهای زیرزمینی در کابل سالانه 1.5 متر پایین‌تر می‌رود)، ضعف نهادهای سکتوری در بخش مدیریت آب از لحاظ نیروی بشری متخصص و وسایل و تکنالوژی مورد نیاز، نبود هماهنگی لازم میان این نهادها، آلودگی منابع آبی، نبود قوانین جامع، پلان و پالیسی علمی و عملی در بخش مدیریت و تنظیم منابع آبی و منازعات. دکتر فضل‌الله تربیه نیروی متخصص، طرح و تطبیق قوانین مناسب، هماهنگی میان سکتورهای دخیل در مدیریت آب و استفاده از تکنالوژی و صنعت مورد نیاز به عنوان راهکارهای مؤثر در مواجهه با چالش‌های ناشی از کمبود رو به گسترش کمبود آب در کشور ارائه کردند.
در اخیر این نشست علمی، سوالاتی در خصوص موضوع از طرف اشتراک کنندگان مطرح و از طرف مهمان برنامه پاسخ‌های مناسب ارائه گردید و نشست با بیان این موضوع که چنین نشست‌های علمی پیرامون مسائل مهم ملی توسط مرکز فکری محمود طرزی ادامه پیدا خواهد کرد، خاتمه یافت.
