د خاورې د تخريب او اوبو د ککړتيا لاملونه او حل لارې

د علومو اکاډمۍ د طبیعی- تخنیکی علومو معاونیت د  کیمیا، بیولوژی او زراعت د مرکز علمي غړي څېړنوال دکتور شاهدالله ساپي خپل علمي-څېړنيز کنفرانس (د خاورې د تخريب او اوبو د ککړتيا لاملونه او حل لارې) تر عنوان لاندې د علومو اکاډمۍ د پوهانو او څېړونکو په حضور کې وړاندی کړ. د دې علمي کنفرانس په پيل کې سريزه، د څېړني اهميت او مبرميت او د څېړني موخې ته اشاره وشوه او بیا وروسته د خاورې د تخريب او اوبو ککړتیا لاملونه او حل لارې تر عنوان لاندې په تفصیل سره خبری وشوې او څرګنده شوه چې د اسلام د مقدس دین له لیده خاوره خورا د اهمیت وړ ده او له همدی امله  قرآنکريم کې ډير شمېر آیاتونه شته چې په کې د خاورې اهميت ته اشاره شوې ده،  د بیلګې په ډول ( سوره نوح،۱۹ )، ( سوره ملک، ۱۵)، (سوره ذاریات، ۲۰)، ( طه، ۵۳)، ( سوره بقره، ۶۱)، (سوره یونس، ۲۴)، (سوره حج،۵ )، (سوره یوسف، ۵۵) او داسې نور. خاوره د اقلیم د بدلون سره د مبارزې لپاره هم بنسټېز رول لوبوي ځکه چې په پراخه کچه کاربن نیسي او ذخیره کوي. دا چې خاوره او اوبه دواړه د کرنيزو محصولاتو د توليد  مهم عوامل دي د تخريب او ککړتيا څخه يې د مخنيوي لارې چارې په هېواد کې د کرنيزو محصولاتو د زیاتوالي او د غذايي امنيت او مصؤنيت لامل کيږي.  د خاورې تخریب د طبیعي یا د انسان لخوا رامینځته شوې ګډوډۍ له امله د خاورې فزیکي، کیمیاوي، بیولوژیکي او ایکولوژیکي ځانګړتیاوو له لاسه ورکولو ته وايي. د خاورې تخریب پروسې ځینې مثالونه د غذايي او عضوي موادو ختمول، د خاورې تیزابیت، صحرایي کيدنه او ککړتیا دي. پاکې اوبه د الله تعالی له نعمتونو څخه دي چې له اوبو پرته ژوند ناشونی دی، د ځمکې د کرې کابو ۷۰ سلنه د اوبو په واسطه پوښل شوې ده چې ۹۷ سلنه یې مالګینې اوبه او یواځې ۳ سلنه يي د څښلو وړ دي. د اسلام له نظره هم اوبه خورا د اهميت وړ دي همدا اوبه دي چې زمونږ اړيکه له الله ج سره ټينګوي، کله چې څوک لمونځ کوي نو لومړی باید په پاکو اوبو اودس وکړې، همدارنګه پاکي د ایمان یوه برخه ده، همدا اوبه دي چې زموږ د ایمان برخه تکمیلوي. د کابل ښار د اوبو د کیفیت د معلومولو په پایله کې څرګنده شوه چې د کابل ښار له درې برخو څخه یوه برخه اوبه میکروبې ککړتیا لرې چې د څښلو څخه د مخه باید تصفيه شې. ککړې اوبه او کمزوې حفظ الصحه په انسانانو کې د ځینو ناروغيو لکه کولرا، اسهال، هیپاتایت A او ټایفایډ لامل کیږي. د ماشينونو، کارخانو، د سترو کشتیو تګ راتګ د نباتې درملو کارونه او اسيدي بارانونه سطحي ، د ځمکې لاندې او بحرونو اوبه ککړوي.

په پای کې د ګډونوالو پوښتنو ته د قناعت وړ ځوابونه وویل شول او  کنفرانس د ارزونې دکمیسیون له لوري د رایو په اتفاق مثبت وارزول شو.