کنفرانسونه
په معاصرو ادبیاتو کې د فولکلور ارزښت
۱۸ غبرګولی، ۱۴۰۰ کابل: د افغانستان د علومو اکاډمي د ژبو او ادبیاتو مرکز علمي غړې څېړندويې سمیلې «وحید» احمدزۍ «په معاصر ادبیاتو کې د فولکلور ارزښت» په اړه خپل علمی- څېړنیز کنفرانس وړاندې کړ. نوموړې په دې کنفرانس کې د فولکلور او معاصرو ادبیاتو په اړه علمي او تخنیکي بحث وکړ، د فولکلور او معاصرو ادبیاتو په نه شلېدونکو اړیکو خبرې وشوې او په منظوم او منثور معاصر ادب کې د فولکلور په ارزښت او موقف هر اړخیز بحث وشو او په دې برخه کې مستند دلایل او بېلګې وړاندې شوې.
رمضان د بدلون میاشت
د قرآن عظیم الشان د نزول په مناسبت د افغانستان د علومو اکاډمي د اسلامي علومو معاونيت د تفسیر او حدیث مرکز په نوښت د «رمضان د بدلون میاشت» په نوم علمي – څېړنیز کنفرانس د دوشنبې په ورځ د افغانستان د علومو اکاډمي د احمد علی کهزاد د سیمینارونو په تالار کې ترسره شو. غونډه د قرآنکریم په تلاوت او د ملي سرود په غږولو سره پیل شوه. ورپسې د افغانستان د علومو اکاډمي د اسلامی علومو د برخې معاون څېړنوال برهان الله نیازی په خپلې پرانیستونکې وینا کې د مبارکې روژې په اړه وویل: د رمضان مبارکه میاشت د صبر او استقامت میاشت ده او الله تعالی صبر کوونکو ته بې شمېره اجرونه او ثوابونه د دوی پر صبر کولو سره ورکوي.
په افغانستان کې د ښونو (زيتونو) روزنې ته یوه لنډه کتنه «علمي – څېړنیز» کنفرانس
کابل- د علومو اکاډمي: د علومو اکاډمي د طبیعی- تخنیکی علومو معاونیت د کیمیا، بیولوژی او زراعت مرکز علمي غړي څېړنوال دکتور ګل شاه آرینوال خپل علمي – څېړنیز کنفرانس «په افغانستان کې د ښونو روزنې ته یوه لنډه کتنه» تر سرليک لاندې د ۱۴۰۰ هـ. ش کال د کب په ۱۰مه نېټه وړاندې کړه. نوموړي وویل، د ښونو د تجارتي باغونه په عمومي ډول د نړۍ د دوو کمربندونو په اطرافو کې یعنې له ۳۰ څخه تر ۴۵ درجو شمالي او جنوبي عرض البلد کې روزل کیږي. د ښونو ونې زر کاله را په دېخوا د مدیترانې په سیمو کې موجودې وې. له مدیترانې څخه اروپا ته او د ۱۸ پېړۍ په آخر کې کلفورنیا ته انتشار پیدا کړ چې وروسته په ۱۹مه میلادي پېړۍ کې استرالیا ته نقل شوې دي، وروسته بیا یې په ټوله نړۍ کې انتشار او پراختیا پیدا کړه. نن ورځ زيتون په ټوله نړۍ کې تر روزنې لاندې دي. د ښونو د باغونو ټوله ساحه ۷ میلیونه هکتاره ځمکه کېږي چې له یادو باغونو څخه د کار په جریان کې ۸۹ میلیونه متریک ټنه مېوه او ۱۶ میلیونو متریک ټنه د ښونو غوړي په لاس راځي چې د ښونو د ونو نړیوال تولید له ۱۳۷۸ څخه تر ۱۳۸۰لمریز کلونو په جریان کې تقریبا ۱۶ میلیونو متریکو ټنو ته رسیږي.
د شینوارو د هسکې مېنې د ځینو ولسي دودونو څېړنه
«علمي- څېړنیز کنفرانس» کابل: د افغانستان د علومو اکاډمي د ژبو او ادبیاتو مرکز د پښتو ژبې او ادبیاتو انستیتوت علمي غړې څېړندویې خاطرې شینوارې د کب په ۲۳مه د شنبې په ورځ «د هسکې مېنې د شینوارو د ځینو ولسي دودونو څېړنه» تر سرليک لاندې خپل علمي- څېړنیز کنفرانس وړاندې کړ.
فمینیزم او پښتو ادب
د افغانستان د علومو اکاډمي د پښتو څېړنو بین المللي مرکز علمي غړې څېړندويې بي بي فضيلې احمدي د «فمینیزم او پښتو ادب» په نوم علمي- څېړنيز سيمينار د ۱۳۹۹ لمريز کال د کب په ۱۸مه د دوشنبې په ورځ وړاندې کړ. هغې وويل:
د کامګار خان خټک د شاعرۍ دیني اړخ
«علمي- څېړنيز کنفرانس» کابل: د افغانستان د علومو اکاډمي د پښتو څېړنو بین المللي مرکز علمې غړې څېړندويې سونيا صميم هوتک «د کامګار خان خټک د شاعرۍ دیني اړخ» په نوم علمي- تحقیقي کنفرانس د ۱۳۹۹ لمريز کال د کب په ۱۶مه د شنبې په ورځ وړاندې کړ. نوموړې لومړی د کامګار خان خټک پېژندنه او بیا يې د هغه د شاعرۍ دیني اړخ په لاندې پنځو فرعي برخو کې تشريح کړ:
د بودا د فلسفي نظریاتو اخلاقي ارزونه علمي-تحقیقي کنفرانس
د علومو اکاډمۍ د بشري علومو معاونیت د ټولنیزو علومو د مرکز د فلسفې او ټولنپوهنې انستیتوت علمي غړي څېړنوال عبدالضابط ځدراڼ «د بودا د فلسفي نظریاتو اخلاقي ارزونه» په نوم علمي ـ تحقیقي کنفرانس د ۱۳۹۹کال د کب په څلورمه وړاندې کړ. په پيل کې څېړونکي د کنفرانس مبرمیت او هدف روښانه کړ او د بودا د لنډې پېژندنې او د هغه د فلسفې نظریاتو له بیانولو څخه وروسته وویل: د بودا ټول نظریات او هڅې په دې باندې متمرکزې دي چې انسان له درد او غم څخه خلاص شي او د یوه باسعادته ژوند څښتن شي. د باسعاده ژوند لپاره یې د هغه اته ګونې لارې او نور نظریات تر ارزونې لاندې ونیول شول.
د اساسي قانون په رڼا کې د افغانستان د بهرني سیاست اهداف او اصول
د اساسي قانون په رڼا کې د افغانستان د بهرني سیاست اهداف او اصول په نامه علمي- څېړنیز کنفرانس د افغانستان د علومو اکاډمۍ د حقوقو او سیاسي علومو انستیتوت علمي غړي څېړنوال بخت محمد بختیار له خوا وړاندې شو. نوموړي د کنفرانس د وړاندې کولو پر مهال وویل: په سيمه او نړۍ کې د افغانستان حساس او ستراتيژيک اهمیت ته په کتو، له تروريزم سره د مبارزې لپاره په افغانستان کې د بین المللي ټولنې پراخ حضور، د افغانستان په اړه د ګاونډیو، د سيمې او نړۍ هېوادونو او لویو قدرتونو متضادې او شخړه ييزې ګټې او همدارنګه د بهرني سیاست په هکله د کارپوهانو او د نظرخاوندانو مختلف ليدلوري او نظریات، د افغانستان د بهرني سیاست ماهیت موضوع پېچلې او ستونزمنوي.
د شاک ډلبندي او له ناروغانو سره یې د مرستو لارو چارو څېړنه «علمي- څېړنیز کنفرانس»
«د شاک ډلبندي او ناروغانو سره یې د مرستو لارو چارو څېړنه» په نوم علمي- څېړنیز کنفرانس د افغانستان د علومو اکاډمۍ د طبي علومو د مرکز علمي غړي څېړنوال داکتر ضیاءالرحمن حقمل له خوا وړاندې شو. نوموړي د کنفرانس د وړاندې کولو پرمهال وویل: شاک؛ د حجرو او انساجو د هایپوکسیا حالت دی چې د اکسیجن د انتقال (Delivery) د کموالي، د اکسیجن د مصرف د زیاتوالي او یا هم د اکسیجن د ګټې اخیستنې د خرابوالي له امله په حجروي سطحه د پرفیوژن د کموالي په رامنځته کولو سره، پېښېږي، که چېرته په جدي ډول بې له ځنډه (په لومړیو څو ساعتونو کې) په سمه توګه تشخیص، ډلبندي او تر درملنې لاندې ونه نیول شي، نو د حیاتي غړو د دندو د خرابوالي (End organ damage) او مړینې لامل ګرځېدلای شي. له بله اړخه تر ټولو مهمه دا ده چې معالج کسان ژر تر ژره بې له ځنډه درملنه پیل کړي او د قطعي درملنې د پیلولو لپاره کوښښ وکړي چې د وخت له ضایع کولو څخه پرته لامل پیدا او د شاک په له منځه وړلو سره د بېلابېلو غړو د دندو د خرابوالي او مړینې څخه مخنیوی وکړي، نو ځکه د شاک د ناروغانو ډلبندي او درملنه یوه مهمه او مبرمه موضوع ده.