د لغمان ولایت مرکز اړوند د بېلابېلو کلیو په خاورو کې د پي اچ د کچو ارزونه او د سمون لارې یې

څېړندوی خلیل الرحمن بارکزی

د کرنې انستېتیوت، د کیمیا، بیولوژي او کرنې علمي مرکز د علومو اکاډمي

لنډیز

د خاورې pH د کرنیزو حاصلاتو د لوړولو لپاره یو اړین فکتور دی. چې د بېلابېلو عواملو له امله تغیير کوي او د کرنیزو محصولاتو په تولید ناوړه اغېزې کوي. په دې څېړنه کې د لغمان ولایت د مرکز مهترلام اړوند له ۳۰ بېلابېلو کلیو څخه په ټولیز ډول ۱۶۲ نمونې ازمویل شوي. په تر سره شوې سروې کې د بېلابېلو کلیو د pH کچو توپیر څرګند شوی. چې په ټولیزه توګه pH یې د 6.87 څخه تر 8.95 پورې ده، چې په اوسط ډول 7.4 کېږي، چې د القلي لرونکو خاورو په ګروپ پورې اړه لري.

د خاورو د پي ايچ په اړه دغه سروې په ۱۳۹۹ کال کې تر سره شوه، ترڅو د خاورو د pH ارزونه و کړي، د خاورو نمونې د کرنېزو ځمکو څخه د 0-15 سانتي مترو په ژوروالي کې د تصادفي نمونې کولو میتود په کارولو سره راټولې شوي.

کیمیاوي سرې او سوداګریزو پاتې شونو دوامداره، غیر پلان شوي کارول په دوامداره توګه په سیمه کې د خاورې pH اغیزه کوي چې د کرنې د برخې د څېړونکو لخوا منظم تعقیب ته اړتیا لري. اوس مهال، کروندګر د خاورو د سمون د پارامیټرونو او اسانتیاو په اړه په بشپړه توګه ناپوه دي، ترڅو د دوی کرنیز حاصلات لوړ شي. دغه ترسره شوې څېړنه د خاورو د راتلونکو څېړنو او مطالعو لپاره لاره خلاصوي او د خاورې د برخې د څېړونکو پاملرنه د خاورو د سمون اړوند مسایلو ته برابروي. دا څېړنه د لومړي ځل لپاره په سیمه کې ترسره شوې.