د سږو د مزمنې انسدادي ناروغۍ (Chronic obstructive pulmonary disease) د اپیدیمولوژي، کلینیکي لوحې او اختلاطاتو څېړنه
د افغانستان د علومو اکاډمي د طبیعي – تخنیکي علومو معاونیت، د طبي علومو مرکز، د معالجوي طب انسټیټوت علمي غړي نوماند څېړندوی ډاکټر میر افضل کټوازي له نوماند څېړندوی څخه د څېړندوی علمي رتبې ته د لوړاوي لپاره (د سږو د مزمنې انسدادي ناروغۍ (Chronic obstructive pulmonary disease) د اپیدیمولوژي، کلینیکي لوحې او اختلاطاتو څېړنه) تر سرلیک لاندې علمي – څېړنیزه پروژه دفاع کړه.
په یاده پروژه کې د سږو په مزمنه انسدادي ناروغۍ باندې څېړنه شوې ده چې په یوه سریزه، پنځو څپرکو، پایلې او وړاندیزونو باندې مشتمله ده، دغه تر سره شوې څېړنه یوه توصیفي مشاهدوي (Observational descriptive) څېړنه ده چې د SPSS پروګرام په مرسته یې ارقام تجزیه او تحلیل شوي. په څېړنه کې د جمهوریت روغتون په داخله څانګه کې د یو کال په ترڅ کې د بستر شویو ټولو ۱۵۲۰ ناروغانو څخه ټول ټال ۲۱۱ COPD ناروغان شامل دي چې ارقام یې په ریتروسپیکټیو او پروسپیکټیو بڼه را ټول شوي دی، چې د نورې نړۍ په خلاف د COPD اکثریته پېښې ۶۹٪ په ښځینه جنس کې رامنځته شوې وې، په داسې حال کې چې په نوره نړۍ کې په COPD اخته نارینه و فیصدي د ښځو په پرتله لوړه ده.
په پای ډاکټر کټوازي د افغانستان د علومو اکاډمي او نورو اړوندو څېړنیزو ادارو ته وړاندیز وکړ چې د دغه توپیر د معلومولو لپاره لا زیاتې څېړنې ترسره کړي، تر څو یې لامل پيدا او د مخنیوي لپاره یې لازمې کړنې تر سره شي. په همدې توګه نوموړي څېړونکي وړاندیز وکړ چې د عامې روغتیا وزارت او روغتیا پورې اړونده نورې ادارې دې د بېلابېلو لارو څخه د COPD ناروغۍ د خطري فکټورونو په اړه د عامو خلکو د پوهاوي کچه لوړه کړي او روغتیايي پرسونل ته یې وړاندیز وکړ چې د ناروغانو دوسیې دې په بشپړه او معیاري بڼه ډکې کړي، ترڅو د څېړنې په وخت کې په سمه توګه ترې ګټه واخیستل شي، کومه چې په هېواد کې د روغتیا پالیسي جوړولو لپاره ډېره ضروري ده.
څېړونکي د حاضرینو پوښتنو ته قانع کوونکي ځوابونه ورکړل او د نوموړي دفاع، د ټاکل شوي کمیسیون د ټولو غړو د رایو په اتفاق سره له نوماند څېړندوی څخه څېړندوی علمي رتبې ته تأیید شوه.