معرفی موزیم تحقیقی اتنوگرافی
موزیم تحقیقی اتنوگرافی اکادمی علوم افغانستان درقصر بنام "شاه بوبوجان" در شهر نو کابل موقعیت دارد .
این قصر تاریخی که گویا زنده از تاریخ معاصر دوره زمامداری امیرعبدالرحمن خان میباشد، بنام خواهر امیر"شاه بوبو جان" مسمی است.
مشخصات این قصرمانند دیگر معماری های با شکوه عصرخود، ازلحاظ طرزمعماری ممتاز بوده چنانکه به روایت صاحب نظران، ساختمان قصر بر میگردد به سبک بروک دوره رنسانس دراروپا که بعداً این سبک به گونه خاص بربنای ساختمان های تیپ بروک تا دوره معاصرحفظ گردیده است. سکیج این قصر توسط انجنیران اتریشی در آن عصرطراحی گردیده و معماران وهنرمندان مجرب کابلی به اعمار قصر مبادرت ورزیده اند.
قصر از جناح مرکزی به دو بخش شرقی وغربی تقسیم شده و با دهلیزهای ممتد به هم وصل گردیده است. این ساختمان فوق العاده ظاهراً ازجناح شمال به درب ورودی متصل است. مدخل قصربا فیل پایه های تزینتی ودالان وسیع در منزل دوم تعمیرآشکار میباشد که نمای همین درب آغازی به تزیینات قصرابوده میتواند. روی ستون ها تزیینات کندن کاری با گل وبرگ کار شده و گنگره های برجسته به وضوح دیده میشود.
قصردو طبقه یی دارای چهل اطاق دهلیز ها وسالون وسیع است که ساخت وساز آن، به طور معمول از خشت، گل و چوب، با تزئیناتی از چوب های کنده کاری شده میباشد. در طبقه دوم دورا دورصالون مرکزی با پیزارهای چوبی وتزیینات طلایی رنگ دیده میشود، کنگره های سقف با اشکال گل و برگ و اشکال حیوانات اهلی بسیار زیبا به نظر میخورد. کلکین های دولایه با تزیینات میناتوری طلایی رنگ مشاهده میشود که شباهت های نزدیک به قصر های سبک معماری دوره رنسانس را ظاهر میسازد که بدون شک به شکوه قصرافزوده است. قابل ذکر است الی اواخر دهه شصت، دهلیزسمت غربی قصریعنی میان راه منزل دوم آیینهً قد نمای بلورین موجود بود، ضمناً در صالون طبقه دوم نیز، آیینه یی بلورین از هندوستان به وسیله فیل انتقال داده شده بود بر بالای بخاری دیواری نصب بود که متاسفانه در اثر وقوع جنگ ها درکابل شدیداً آسیب دید و امروز از آنها اثری نیست.
اکادمی علوم افغانستان منحیث عالی ترین مرجع علمی در افغانستان به منظور حفظ وحراست میراث های فرهنگی کشوراین قصر راه منخیث مکان فرهنگی به موزیم مبدل کرد چنانکه زمینه باز سازی این بنای تاریخی را که ثبت میراث های تاریخی کابل است، فراهم وبه تاسی از فرمان شماره(۴۵) رئیس جمهورپیشین به موزیم تحقیقاتی اتنوگرافی مبدل گردید. موزیم تحقیقاتی اتنوگرافی اکادمی علوم افغانستان طی سالهل اخیربا سعی وتلاش فراوان به روی بازدید کننده گان ومحققان باز گردیده وزمینه تحقیق و باز دید را برای علاقه مندان عرصه علم وفرهنگ مساعد گردانید.
موزیم حدود دوهزارپارچه آثار اتنیکی دارد که از ولایات مختلف افغانستان به اساس زون ها جمع آوری و به معرض نمایش قرار داده شده است. آثار مذکور از قبیل لباس ها ، تزئینات و زیورات، لوازم خانه مثل ظروف سنگی، گلی و مسی، چوبی ، آثار فلزی مثل سلاح های خفیفه، زره ، شمشیر تفنگ ،تفنگچه کار چاقو، پیش قبض به اساس کتگوری های اتنیکی ، جمع بندی تشریح وشامل دیتابس دفتر ثبت وراجسترموزیم گردیده است. ضمناً آثاری بسیار نفیس که شامل حوزه گندهارا، نورستان، کنر، ننگرهار بوده و آثار اتنیکی مربوط زون شمال کشور مانند خرگاه قزاقی وترکمنی که به گونه عملی به نمایش گذاشته شده است. دها اثر دست دوزی به رنگ های مرغوب و مختلف که به وسیله زنان هنر آفرین این سر زمین و دیزاین های مخصوص و مربوط به مناطق مختلف افغانستنان: مهره دوزی، چرمه دوزی، خامک، پخته دوزی، صدف کاری، آیینه دوزی، تزیینات روی وسر شترمربوط مردم بلوچ ودها اثر ناب مربوط به اقوام مختلف کشور اعم ازملیت های هزاره، اوزبک، ترکمن، نورستان، پشتون، تاجیک.. وغیره دراین موزیم موجود ومعرفی گردیده است.
موزیم در کنار داشته اتنیکی، دها اثر گرانبهای هنرمدرن، مربوط به جناب محترم پروفیسورامان الله حیدرزاد، بنیان گذار پوهنځیهنر های زیبای پوهنتون کابل را که به گونه اهدا به این موزیم سپره اند، نیز دارا میباشد.
قابل یاد آوری است، آثار هنر مدرن دراین موزیم، زمینه ونشانه ای بارزی از گسترش کالیگرافی اسلامی در قالب هنرمدرن در افغانستان بوده ونهاد علمی تحقیقی نیز سعی دارد تا نسل جوان به طور گسترده از آن بهره مند گردند و در این راستا گام های علمی وممد را به جا بگذارد.
در حقیقت این موزیم نه تنها به مثابه وبه عنوان یک موزیم نمایشی تلقی گردیده، بلکه منحیث دانشگاه واقعی شناخت فرهنگ ها در جامعه علمی تحقیقی به سطح کشوربوده وهمواره سعی نموده تا زمینه ای برای توسعه و مطالعه فرهنگ مردم افغانستان را فراهم نماید و به مخاطبان خویش ممدواقع گردد.
آمریت موزیم تحقیقی اتنوگرافی