بررسی سبک هنر معماری ستوپه توپ دره ولایت پروان

کنفرانس علمی معاون سرمحقق فرهاد احمدی تحت عنوان فوق در معاونیت علوم بشری در حضور معاون صاحب بخش علوم بشری سرمحقق داکتر محمد علم اسحق زی و عده از دانشمندان ارایه گردید.

معاون سرمحقق فرهاد احمدی ابتدا در مورد مبرمیت، هدف و شیوه تحقیق خویش، همچنان در مورد ستوپه ،کاربرد و اهمیت آن در کیش بودایی مطالبی را حضور دانشمندان ارایه نمود و متعاقباٌ در مورد نتایج کاوش، ترمیم و دست آورد های باستانشناسی در ساحه باستانی توپدره که در سالیان (1396الی1399) توسط باستانشناسان افغانی با هماهنگی مؤسسه مشورتی و حفظ میراث های فرهنگی افغان (ACHCO) به دست آمده است و توانسته اند مهم ترین بخش های ستوپه متذکره را ترمیم و بازسازی نمایند صحبت نمودند.

موصوف دربخش دیگر از کنفرانس خویش در مورد سبک هنر معماری ستوپه توپ دره ولایت پروان و مواد ساختمانی  آن موضوعات مهمی را ارایه نمودند و نتیجه تحقیق خویش را چنین بیان داشتند.

امپراتوری کوشانیان عصر طلایی در تاریخ افغانستان به حساب میرود و در این دوران با شکوه هنر های تجسمی، معماری ، موسیقی، و نقاشی به اوج انکشاف و توانایی خود رسیده بود.ساحات باستانی و آبدات تاریخی زیاد دوره کوشانی در  نقاط مختلف کشور ما به ویژه در ساحات جنوب هندوکش  تا هنوز به جا مانده است.یکی از آبدات متذکره ستوپه توپ دره در ولایت پروان می باشد، که زمانی پایتخت تابستانی شاهان کوشانی  بوده است. ابهت و بزرگی ستوپه توپ دره زبان زد خاص و عام در سطح منطقه و فراتر از منطقه شده است و از بزرگترین ستوپه در سطح آسیابه شمار میرود.

کشفیات و دست آورد های جدید باستانشناسی در مورد ستوپه توپ دره شواهد جدید و بیشتر را برای محققین و فرهنگیان داده است. ستوپه متذکره در نوع خود دارای تزئینات برجسته و عالی بوده، قاعده اصلی (تخت پودیوم) به شکل مربع، که یکی از ویژه گی های عصر با شکوه کوشانی می باشد، در دوران زمامداری امپر اتور مقتدر کوشانی نیمه اول  قرن دوم میلادی اعمار شده است ستوپه متذکره چهار مرحله ساختمانی  و یک مرحله ترمیم را سپری نموده و به شکل پوشه یی از سنگ متورق در سه طبقه به ارتفاع حدود سی متر اعمار گردیده بود که بعد از ترمیم و بازسازی به سی و سه متر افزایش یافته است. چنین ستوپه ها در وادی کابل و کاپیسا بیشتر معمول بوده، سبک معماری زیر ستونی و سر ستونی آن متأثر از کورنتین یونانی میباشد و در مجموع میتوانیم در ساختار آن خلط هنر معماری یونانی، محلی و افکار مذهبی بودایی را مشاهده کنیم.

چون ساحه باستانی توپ دره از جاذبه های تاریخی و طبیعی خوبی برخوردار است، میتوان چنین نتیجه گرفت که ساحه باستانی توپدره ولایت پروان برای ملت ما دارای ارزش مادی و معنوی می باشد و میبائیست در قسمت حفاظت و جلب بازدید کننده گان داخلی و خارجی ساحه مورد نظر توجه هر چه بیشتر صورت گیرد.

در اخیر پیشنهادات مهم و در خور توجه به مقامات مسئول ا.ا.ا مانند وزارت های داخله، اطلاعات و فرهنگ و ریاست حفظ و ترمیم آبدات تاریخی افغانستان ارایه نمودند و به سوالات دانشمندان جوابات قناعت بخش دادند