بررسی اهمیت حیاتی بند کمال خان

به اساس هدایت مقام عالی ریاست جمهوری ا.ا به پیشواز از افتتاح بند کمال خان، معاونیت علوم طبیعی – تخنیکی اکادمی علوم افغانستان، سیمینار علمی-تحقیقی یی را تحت عنوان: «بررسی اهمیت حیاتی بند کمال خان» روز دوشنبه مؤرخ ۲۵ حوت سال ۱۳۹۹هجری شمسی در تالار سیمینارهای علامه احمد علی کهزاد، به اشتراک نمایندگان وزارت های سکتوری، متخصصین، محصلين و اساتید پوهنتون ها برگزار نموده بود.

محترم سرمحقق دکتور عبدالظاهر شکیب، سرپرست ریاست عمومی اکادمی علوم بیانیه افتتاحیه شان را ایراد نموده فرمودند: مدیریت آب هایی افغانستان که به بیرون از مرز می ریزد، کنترول آن یک امر ضروری پنداشته می شود. به گفتهٔ وی، پس از سالیان متمادی در شرایط بد امنیتی بند کمال خان در ولایت نیمروز تأسیس گردید. از اینکه بند ساحهٔ وسیعی را در بر دارد، ظرفیت کنترول آبهای زیادی را دارا می باشد. با استفاده از آب های این بند بسیاری از مناطق این ولایت سرسبز و فرآورده های محصولاتی آن نیز افزایش خواهد یافت.

موصوف افتتاح بند کمال خان را در خشک ترین ساحهٔ کشور باعث توسعهٔ اقتصادی، محیط زیستی و بهبود وضعیت اقلیمی یک دستآورد خوب و مؤثر می‌داند.

دکتور شکیب از بابت افتتاح این بند به هموطنان نیمروزی خویش مبارک باد گفته و امید وار است با استفاده از آب این بند سال نو، سال صلح، امنیت و سال فراوانی محصولات زراعتی باشد.

در ادامه؛ سرمحقق انجنیر رحمت گل احمدی معاون علوم طبیعی – تخنیکی اکادمی علوم پیام رئیس جمهور ج.ا.ا محمد اشرف غنی را به خوانش گرفت که در پیام چنین آمده بود:

از اینکه در جامعهٔ افغانی، نفوس به سرعت در حال افزایش است. جهت کاهش غربت به توسعهٔ سریع اقتصادی نیاز داریم، برای رسیدن به این هدف نیاز است در بخش اعمار بند ها توجه جدی نمائیم.

در پیام آمده بود، افغانستان یک کشور زراعتی است که دارای منابع کافی آب میباشد، ایجاد بنادر نقش حیاتی در انکشاف اقتصادی کشور دارد. اعمار این بند، بار دیگر ثابت ساخت که در حصهٔ آبادی کشور عزیز ما افغانستان، عزم و ارادهٔ ما قوی است. خوشبختانه در سایر ولایات کشور کار ساخت اعمار بند های دیگر در جریان است که در آیندهٔ نزدیک شاهد تکمیل شدن آن خواهیم بود.

سپس پیام های اداره ملی تنظیم امور آب و مرکز ملی تحقیقات منابع آب و محیط زیست که راجع به بند کمال خان و اهمیت آن بود، به خوانش گرفته شد.

انجینر کمال ساپی نمایندهٔ مردم در ولسی جرگه در بارهٔ بند کمال خان اظهار نظر نموده، فرمودند، در اوضاع کنونی کشور بنا نمودن این بند یک دستآورد بزرگی برای ملت رنجیده کشور است، رئیس جمهور محمد اشرف غنی اقدامات بی شائبه در حصهٔ بنا نمودن بنادر، در کشور انجام داده است .

به گفته وی، در افغانستان باوجود مشکلات فراوانی که فرا‌‌‌ راه ما قرار دارد، ما متعهد به خدمتگاری به ملت خود هستیم.

سپس پوهاند لطف الله صافی در رابطه به نقش بند کمال خان بالای پروسهٔ صلح صحبت نمود و افزود، آیندهٔ افغانستان متمرکز به چهار منابع است که از آن‌جمله میتوان گفت: آب، خاک، جنگلات و معادن که به تأسف به این چهار گزینه به طور درست در طول زمان توجه درست صورت نگرفته است.

به گفته وی، بخش های متذکره به متخصصین ضرورت دارد که از آن ها به گونهٔ مؤثر استفاده صورت بگیرد، پس نیاز به ظرفیت سازی داریم.

در بخش دیگر این سیمینار مقالات علمی تحقیقی در مورد بررسی اهمیت حیاتی بند کمال خان از سوی دانشمندان و اعضای علمی اکادمی علوم خوانده شد که عبارتند از:

ارزیابی حوزه هلمند، تالاب ها و نقش بند کمال خان/ پوهاند محمد نعیم اقرار

بررسی پوتانسیال آبی حوزه های دریایی کشور و ضرورت مدیریت آن/ سرمحقق انجنیر رحمت گل احمدی

اوضاع جغرافیایی ولایت نیمروز و تاثیر بند کمال خان بالای آن/ محقق مریم سادات

نقش تولید برق بند کمال خان/ سرمحقق محمد اکرم شهیم

تاثیر بند کمال خان بالای زراعت و محیط زیست/ سرمحقق محمد یاسین فرهمند

تاثیر سیاسی بند کمال خان/ محقق عبدالشکور سالنگی

په روغتیا باندې د کمال خان بند اغېزې/ معاون سرمحقق داکتر میرویس حقمل

د کمال خان د اوبو بند برښنايي – اقتصادي ارزښت/ سرمحقق عنایت الله نیازی

و چشم انداز تکاملی حکمرانی آب در افغانستان، از درک تا تحول دیدگاه/ داکتر وسیم اقبال

در ختم مجلس دانشمندان و اشتراک کنندگان سیمینار، مواد آتی الذکر را به عنوان قطعنامه سیمینار به تصویب رسانیدند:

۱- مطالعه سالانهٔ وضعیت فرسایش آبی و بادی از این حوزهٔ ترسباتی به خاطر پایداری و عمر مفید بندها، توسط نهاد های ذیربط.

۲- توسعه بیولوژیکی این ساحه با استفاده از خصوصیات نباتات مناطق اقلیم خشک.

۳- تطبیق پروژه های بادشکن – جنگلکاری مناطق خشک- و تثبیت ساحات ریگی و کاهش بادسایش.

۴- چون شدت تبخیر و تعرق در منطقه خیلی ها بلند می باشد، بناءً پیشنهاد میگردد تا روی کاسه بند با استفاده از توپ های نوع پلاستیکی پوشانیده شود و از ضایع شدن آب جلوگیری به عمل آید.

۵- با در نظرداشت موقعیت هایدروپولیتیکی حوزه دریایی هلمند و دریاهای مربوط آن، ادارات ذیربط در احداث و ساخت بندهای برق آبی مخصوصاً در جهت آب های که به خارج از کشور میریزند، توجه جدی مبذول و بامهار نمودن آنها در امر تأمین خود کفایی انرژیتیکی و زراعتی برسیم.

۶- مقامات ذیصلاح باید بشکل مناسب، متوازن، اقتصادی، مطمئن و محفوظ تقسیم برق را از طریق تأسیسات شبکه ای منظم تأمین نمائید.

۷- وزارت زراعت، آبیاری و مالداری با در نظر داشت شرایط اقلیمی ولایت نیمروز، نباتاتی را جهت غرس و کشت تثبیت و به دهاقین پیشکش نمایند تا از نوع کم آب پسند بوده و در مقابل خشکی مقاوم باشند.

۸- ریاست هواشناسی باید در قسمت نصب استیشن های هواشناسی در ساحهٔ بندکمال خان اقدام نمایند تا شرایط و تغییرات اقلیمی در ساحه همواره بهتر و دقیق تر تحلیل و ارزیابی گردد تا قبل از وقوع حوادث طبیعی، بویژه خشکسالی، آماده گی قبل از وقت وجود داشته باشد و از اثرات وارده کاهش به عمل آید.

۹- نهاد های مسؤول در قسمت ساخت چکدم های تجمع رسوبات در ساحه بند کمال خان اقدام جدی نمایند، در غیر آن طول عمر این بند به طور قابل ملاحظه کاهش خواهد یافت.

۱۰- مقالات ارائه شده به منظور تدویر سمینار متذکره، بعد از ترتیب و تنظیم طبق لایحه نافذه مجله طبیعت، طبق هدایت مقام عالی ریاست جمهوری ا.ا، چاپ و جهت استفاده به دسترس علاقمندان قرار گیرد.

در اخیر، سیمینار توسط پوهاند محمد نعیم اقرار مثبت ارزیابی گردید.