د افغانستان د علومو اکاډمۍ د ژبو او ادبیاتو مرکز علمي غړي د [پښتو لهجوي قاموس] د موادو راټولولو لپاره بادغیس، غور، سرپل، سمنګان، دایکنډي، بامیان، نورستان او بدخشان ولایتونو ته سفر کړی او د همدې سیمو د قبیلو لهجه ثبت او راټولوي. د لهجو دغه مواد په نږدې راتلونکي کې د یوه قاموس په بڼه چاپیږي.
البته تر دې وړاندې د هېواد د نورو ولایتونو د اړوندو قبیلو لهجې راټولې او په کتابي بڼه چاپ او خپرې شوې دي.
(علمي- څېړنيز کنفرانس) د افغانستان د علومو اکاډمۍ د پښتو څېړنو بين المللي مرکز علمي غړي څېړنوال دوکتور نورالحبيب نثار «د پښتنې مور پيغام- شننه او ارزونه» تر سرليک لاندې د بشري علومو د. . .
د ۱۴۰۴ لمریز کال د تلې میاشتې ۱۵نېټه د افغانستان د علومو اکاډمي د طبیعي – تخنیکي علومو معاونیت په تالار کې د یوې علمي – څېړنیزې غونډې په ترڅ کې د ځمکپوهنې مرکز د هایدرومیتیورولوجي. . .
د ۱۴۴۷ هـ ق کال د ربیع الثاني د میاشتې په ۱۳ مه نېټه چې د ۱۴۰۴لمریز کال د تلې د میاشې له ۱۴ مې نېټې سره سمون خوري، د افغانستان د علومو اکاډمۍ د حقوقو او سیاسي علومو د انسټیټوټ علمي غړي(. . .